Manisa’nın Fethi ve Fetih Mescidi
Manisa 25-26 Ekim1313’de, bir Regaip Kandili gecesi Saruhan Bey
komutasındaki askerler tarafından feth edilip Saruhanoğulları Beyliği’nin
merkezi haline getirildi.
Saruhan Beyliği, aslen Harezmli
olup, Türkiye Selçuklularının hizmetine giren Saruhan Bey tarafından kurulmuştur.
Saruhan Bey, 1308 yılına kadar civar kasaba ve köyleri ele geçirdikten sonra,
1313’de Manisa’yı feth ederek merkez yaptı.
Saruhan Bey’in oğlu Süleyman Bey
humma hastalığına yakalanarak vefat etti (1346). Oğlunun vefatına üzülen
Saruhan Bey de aynı yıl (1346)’da vefat etti.
Saruhan Bey, Manisa’nın çarşı
mahallesinde bir mescid, Gediz üzerinde bir köprü ve Çaprazlar mahallesinde bir
çeşme yaptırmıştır. İshak Bey ise, Manisa’da 1367’de Ulu Cami, 1369’da
Mevlevîhâne, 1378’de bir medrese inşâ ettirmiştir. Bunlardan başka Kâraoğlanlı
civarında Koyun Köprüsü, Çaprazlar-ı Sagîr ve Kebir mahallelerinde birer çeşme,
Manisa’da Yedi Kızlar Türbesi ve Karahisar ile Karaköy’de birer çeşme
yaptırmıştır. Hızırşâh da, îmâr faaliyetlerinde babasını tâkib ederek; Adala’da
cami, medrese, imaret ve hamam, Alaşehir’in Kemaliye köyünde Hızır Paşa Camii
ile bir hamam ve Manisa’da Çınar Zâviyesi’ni yaptırmıştır.
Saruhanoğulları, Latinlerle
ticarî münâsebet kurduklarından Jigliati şeklinde resimli, latin harfleri ile
gümüş sikke kestirmişlerdir. İshak, Hızırşâh ve Orhan beylerin İslâmî sikkeleri
de ele geçmiştir. Saruhanoğulları, donanmaları ile faaliyette bulunarak pek çok
ganimet malı elde ettikleri gibi, batı devletleri ile ticarî münâsebetlerde de
bulunmuşlardır.
Saruhanoğulları devrinde yazılan
eserlerle de Türkçeye büyük hizmet etmişlerdir. Özellikle Ya’kûb bin
Devlethân’ın emriyle Nâsırüddîn Tûsî tarafından on sekiz bab üzerine tertib
edilmiş olan Behnâme Türkçe’ye çevrilmiştir.
Saruhan Bey’in Türbesi şehrin
merkezinde, adının verildiği Saruhan Mahallesindedir. olan Saruhan Bey 1346
yılında vefat etmesi ile yerine önce oğlu İlyas Bey, onun ölümüyle de İshak Çelebi,
Bey olmuştu. İshak Bey 1390 yılına vefat ettiği tahmin ediliyor.
Manisa 1391 yılında Yıldırım
Bayezid tarafından Osmanlı topraklarına katılmış olsa da, Ankara Savaşı sonrası Timur bölgeyi yeniden
eski sahiplerine vermiştir. 1412 yılında Çelebi Mehmed Manisa’yı Osmanlı
egemenliği altına sokmuş ve Saruhan Sancağı adıyla haline getirmiştir.
Manisa (1437-1595) Osmanlı
şehzadelerinin saltanat tecrübesi kazandıkları önemli siyasi merkezlerinden
biri haline gelmişti. Bu dönemde II. Murad, Fatih Sultan Mehmet, Kanuni Sultan
Süleyman, II. Selim, III. Murad, III. Mehmet ve I. Mustafa gibi daha sonra
Osmanlı tahtına da oturmuş padişahların da içerisinde olduğu 16 şehzade Manisa’da
sancakbeyliği yapmışlardı.
1923 yılında Saruhan adıyla vilayet
olan şehrin adı, 1927 yılında Manisa olarak değiştirilmiştir.
Harabe
olarak yetkilileri bekleyen, “Manisa Fetih Mescidi“
Bey’in fethettiği Bizans
topraklarına yaptırdığı ilk mescit olduğu tespit edilen Manisa Kalesi önündeki
harabenin “Fetih Mescidi“ yetkililerin ilgisini bekliyor.
Manisa fethinin sembolü Fetih
Mescidi ihya edilmeli. Bu ruha, bu mirasa
hepimiz sahip çıkmalıyız. Harabe durumda olan tarihi Fetih Mescidi kurtarılarak, hem turizm hem de kültür varlıkları içerisinde yerini almayı bekliyor.
Manisa 706 Yıl önce
Bizans’tan bizlere armağan eden Saruhan Bey ve silah arkadaşlarını saygı ile anıyorum.
Bin yıldır bu topraklar için
şehit düşen, canını seve seve feda eden bütün kahraman şehitlerimizin ruhları
şad olsun.
Milletimiz her zaman istiklali,
istikbali için canlarını seve seve vermiştir. Birlik, beraberlik ve
kardeşliğimizi daha da pekiştirerek inşallah büyük destanlar yazmaya bu millet
devam edecektir.
Selâm ve muhabbetlerimle…